Bor'un Sesi Gazetesi
2017-03-14 11:58:53

Neden Cum­hur­baş­kan­lı­ğı Sis­te­mi! - 5

Aydın Zengin

14 Mart 2017, 11:58

Cum­hur­baş­kan­lı­ğı Hü­kü­met Sis­te­mi ile ka­le­me al­dı­ğım yazı di­zi­si­nin be­şin­ci di­zi­si ile hu­zur­la­rı­nız­da­yım. Yazı di­zi­si­nin bu sa­yı­sın­da ki konu “Tür­ki­ye’de Par­la­men­ter Sis­te­min Bir Aç­ma­zı; Kısa Sü­re­li ve İstik­rar­sız Ko­alis­yon Hü­kü­met­le­ri” ola­cak. 

Ma­lu­mu­nuz tek par­ti­li dö­ne­min aka­bin­de Bayar’lı, Men­de­res’li DP ile baş­la­yan çok par­ti­li sü­reç­te uzun ve is­tik­rar­lı bir dönem ola­rak ifade ede­bi­le­ce­ği­miz DP ik­ti­da­rı ül­ke­de görev yap­mış 60 Dar­be­si ile mil­let ira­de­si­ne sal­dı­rıl­mış ve ül­ke­nin çok büyük bir oy ço­ğun­lu­ğu ile ik­ti­dar olmuş, se­çil­miş, mil­le­tin adamı olmuş Men­de­res idam edil­miş­ti. Tür­ki­ye si­ya­si ta­ri­hin­de, ve­sa­yet ta­ra­fın­dan ya­şa­tı­lan bu kara le­ke­nin aka­bin­de uzun yıl­lar par­la­men­ter sis­te­min bir aç­ma­zı olan kısa sü­re­li ve is­tik­rar­sız ko­alis­yon hü­kü­met­le­ri görev almış ülke çok kez si­ya­si, sos­yal, eko­no­mik tı­ka­nık­la­ra bı­ra­kıl­mış­tı. Öyle ki 2002 yılı ön­ce­sin­de 1923 yılı iti­ba­ri ile ku­ru­lan hü­kü­met­le­rin or­ta­la­ma ömrü bir buçuk sene. Bir hü­kü­me­tin seçim so­nu­cu­nun belli ol­du­ğu gün iti­ba­ri ile te­ma­yül­le­rin ta­mam­la­nıp, resmi ola­rak gö­re­ve bes­me­le çe­kil­di­ği güne yak­la­şık or­ta­la­ma üç ayda ge­lin­di­ği­ni de dü­şü­nür­sek bir buçuk yıl­lık bir hü­kü­me­tin ül­ke­ye ne gibi bir fay­da­sı söz ko­nu­su ola­bi­lir ki.

Tür­ki­ye’de çok par­ti­li sis­te­me ge­çiş­ten bu yana on­lar­ca ko­alis­yon hü­kü­me­ti ku­rul­du. Ülke so­run­la­rı­na çözüm üre­te­me­yen bu ko­alis­yon hü­kü­met­le­ri kısa sü­re­de da­ğıl­dı. Kısa sü­re­li hü­kü­met­ler ül­ke­nin si­ya­si ve eko­no­mik is­tik­ra­rı­na ciddi za­rar­lar verdi.

Fahri Ko­ru­türk’ün Cum­hur­baş­ka­nı ol­du­ğu dö­nem­de is­tik­rar­lı iki hü­kü­met ol­ma­sı ge­re­kir­ken tam 8 hü­kü­met ku­rul­du. Ko­ru­türk’ün cum­hur­baş­ka­nı ol­du­ğu dö­nem­de 1973-1974 yıl­la­rı ara­sın­da Naim Talu, 1974 yı­lın­da Bü­lent Ece­vit, 1974-1975 yıl­la­rı ara­sın­da Sadi Irmak, 1975-1977 yıl­la­rı ara­sın­da Sü­ley­man De­mi­rel, 1977 yı­lın­da tek­rar Bü­lent Ece­vit, 1977-1978 yıl­la­rı ara­sın­da Sü­ley­man De­mi­rel, 1978-1979 yıl­la­rı ara­sın­da Bü­lent Ece­vit, 1979-1980 yıl­la­rı ara­sın­da tek­rar Sü­ley­man De­mi­rel baş­ba­kan ol­muş­tur.

Tur­gut Özal’ın cum­hur­baş­kan­lı­ğı dö­ne­min­de is­tik­rar­lı bir hü­kü­met ol­ma­sı ge­re­kir­ken, 3 ayrı hü­kü­met ku­rul­du. Bun­lar 1989-1991 yıl­la­rı ara­sın­da Yıl­dı­rım Ak­bu­lut’un, 1991 yı­lın­da Mesut Yıl­maz’ın, 1991-1993 yıl­la­rı ara­sın­da da Sü­ley­man De­mi­rel’in baş­ba­kan ol­du­ğu hü­kü­met­ler­dir.

Keza Sü­ley­man De­mi­rel’in cum­hur­baş­kan­lı­ğı yap­tı­ğı dö­nem­de is­tik­rar­lı iki tane hü­kü­met ol­ma­sı ge­re­kir­ken 6 hü­kü­met ku­rul­muş­tur. Bu hü­kü­met­le­rin baş­ba­kan­la­rı; 1993 yı­lın­da Erdal İnönü, 1993-1996 yıl­la­rı ara­sın­da Tansu Çil­ler, 1996 yı­lın­da Mesut Yıl­maz, 1996-1997 yıl­la­rı ara­sın­da Nec­met­tin Er­ba­kan, 1997-1999 yıl­la­rı ara­sın­da tek­rar Mesut Yıl­maz, 1999-2000 yıl­la­rı ara­sın­da ise Bü­lent Ece­vit’tir.

Ül­ke­miz son yarım asır­da bir türlü ku­ru­la­ma­yan, ku­rul­sa dü­zen­li bir şe­kil­de ça­lı­şa­ma­yan, an­laş­maz­lı­ğın ve fikir ay­rı­lı­ğı­nın çokça kez baş gös­ter­di­ği, is­tik­rar­sız­lı­ğın ve do­la­yı­sı ile eko­no­mik ve si­ya­sal sı­kın­tı­la­ra ola­bil­di­ğin­ce el­ve­riş­li ko­alis­yon­lar­dan ve kısa sü­re­li hü­kü­met­ler­den çok muz­da­rip edil­miş­tir. Tarih bu husus ile ala­ka­dar bir çok du­ru­ma şa­hit­lik et­miş­tir. Zih­ni­yet farkı, ülke yö­net­me po­li­ti­ka­sın­da her daim baş gös­ter­miş, is­tik­rar sağ­la­na­ma­mış­tır. Cum­hur­baş­kan­lı­ğı Hü­kü­met Sis­te­mi’nde ko­alis­yon ih­ti­ma­li yok­tur, do­la­yı­sı ile is­tik­ra­ra mü­sa­it bir ça­lış­ma dö­ne­mi var­dır. Mil­let ira­de­si­ni te­cel­li ede­ce­ği si­ya­si par­ti­ye beş yıl­lı­ğı­na yet­ki­yi ve ka­ra­rı ve­re­cek­tir, bu süre za­afın­da se­çi­len parti ülke be­ka­sı için, ken­di­si­ni seçen mil­let için, is­tik­rar sağ­lan­ma­ya mü­sa­it bir zaman di­li­min­de ülke yö­ne­ti­mi­ni ger­çek­leş­ti­recek ve bu­gü­ne dek kısa sü­re­li hü­kü­met­ler­ce is­tik­ra­ra engel olan durum or­ta­dan kal­ka­cak­tır.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.